Fietsen zonder bagage, maar wél met een hoger doel

(Drie recensies in-één)

“Volg je hart: 12.000 kilometer door Zuid-Amerika”, Dirk van Asselt.

Uitgave in eigen beheer. ISBN 978-90-5335-288-5, 2010,  328 pagina’s, prijs: €19,95 (www.volgjehart.nu)

“Van Rome naar Mekka: een fietstocht als brug tussen culturen en religies”, Frank Elshof. Uitgeverij Meinema. ISBN 978-90-211-4268-5, 2010, 180 pagina’s, prijs €19,50

“It’s all about the bike: the pursuit of happiness on two wheels”, Robert Penn.

Particular Books. ISBN 978-1-846-14262-8, 2010, 201 pagina’s, prijs £16,99 (www.amazon.co.uk)

Intro

Bij wereldfietsers denk je niet aan vakantiegangers die hun fiets enkel als vervoermiddel voor henzelf gebruiken. Wereldfietsers, dat zijn mensen die hun eigen bagage het liefst zélf mee op de fiets zeulen. Je hele ‘hebben-en-houden’ meenemen, daarmee een soort onafhankelijkheid suggererend – en dat is onderdeel van het grote avontuur! De fiets leent zich daar natuurlijk ook voor,  als pakezel, wereldfietsers hebben dat goed begrepen. Vroeger monteerde je een bagagedrager op je barrel-touringfiets, tegenwoordig schaffen velen zich een chice randonneur aan.

De vraag is of je zonder eigen vervoer van bagage hetzelfde reisgevoel kunt oproepen. Steeds meer reisorganisaties bieden tochten aan waarin de reisbagage wordt getransporteerd in busjes of camions. De fietser hoeft alleen nog zelf te fietsen. Behalve transport van bagage wordt meestal ook de catering centraal verzorgd. Zelfs de route is vaak al vastgesteld.

Onlangs verschenen drie boeken waarin de schrijver een eigen bagageloze fietsdrive etaleert: van egotherapie, via interreligieuze dialoog tot fietsaanbidding.

Dirk van Asselt

Dirk van Asselt is iemand die wel oren had naar een verzorgde fietsexpeditie. Hij stapt in op het aanbod van Bike Dreams om in zes maanden 12000 kilometers door Zuid-Amerika te gaan fietsen. “Volg je hart” is zijn verslag van deze tocht. Zoals de titel al aangeeft had Van Asselt met deze tocht een hoger doel: hij is zoek naar een nieuwe invulling van zijn leven. Van Asselt gebruikt de tocht als een katharsis, een loutering om zichzelf te bevrijden van alle psychische onzekerheden. Hij is zo overtuigd van het effect van de tocht dat hij besluit om deze bezinningstocht te vervolgen met een nieuwe carriére. Van Asselt kan nu ingehuurd worden als coach, counsellor voor mensen die op zoek zijn naar uitvoering van wat hun hart vertelt.

Voor iedereen die met hetzelfde soort vragen worstelt is dit boek een aanrader. Het expliciet openhartig verslag is doorspekt met passages, monologen waarin de lezer deelachtig wordt gemaakt van de twijfels en de lessen die de fietser hieruit trekt. Aan de hand van energie-chakra’s en psychoanalyse van dromen wordt alles uit de doeken gedaan. Wie niet zo dol is op een dergelijk persoonlijke levensbeschouwing slaat dit over, en kan vervolgens nog veel genieten van de beschrijvingen van de heroïsche fietstocht zelf. Zelfs met bagagetransport en voedselverzorging blijkt die nog zwaar genoeg. Mooie foto’s vergezellen de tekst. De ontmoetingen onderweg en de kennismaking met de bijzondere reisgenoten vormen lichtpuntjes in het relaas.

Frank Elshof

Ontmoeting is iets wat ook centraal staat in “Van Rome naar Mekka”, door Frank Elshof. In zes weken tijd fietste in 2009 een groep van 22 fietsers van de katholieke hoofdstad naar de belangrijkste islamitische stad in pakweg 4000 kilometers. Een pelgrimage die in de ondertitel wordt bevestigd: het hogere doel is een brug te slaan tussen culturen en religies. Een actueel onderwerp gezien de spanningen die steeds meer de kop opsteken tussen christenen en moslims.

Elshof schotelt een verslag voor dat blijft boeien tot het eind. Dat komt vooral door de cultuurhistorische achtergrondinformatie die hij geeft. Bovendien is de schrijfstijl prettig strak met distantie en zonder waardeoordelen. Het boek bevestigt dat vooroordelen over andere religies of gewoontes het best bestreden kunnen worden door rechtstreekse confrontatie en het starten van een dialoog.

Intrigerend is de irritatie die af en toe optreedt tussen de ‘snelle fietsers’ met weinig oog voor omgeving en doel van de tocht en het meer contemplatieve deel van de groep, waartoe ook de schrijver behoort. Fietsen zonder bagage lijkt het type oogkleppen-gedrag van de 1e groep uit te lokken.

Even strak als de schrijfstijl is de opmaak. Dankzij de vele sprekende foto’s krijgt het de allure van een mini- koffietafelboek.  Dat maakt de publikatie mijns inziens een tikkeltje gelikt.

Jammer is dat er een routekaartje ontbreekt. Vreemd is dat het Jodendom (cq. Israël) niet in de route opgenomen kon worden. Leuk is het wel om te lezen dat er een Arabisch tegeninitiatief in de maak is om van Saoedi-Arabië naar Rome te fietsen.

Robert Penn

Iemand die zijn sporen als wereldfietser wel heeft verdiend is Robert Penn. Ooit fietste hij drie jaar achter elkaar de hele wereld over. Daarover gaat zijn boek echter niet. “It’s all about the bike” gaat over zijn zoektocht (letterlijk en figuurlijk) naar de perfecte fiets. Dat is zijn ultieme levensdoel. Het gaat dan wel om een racefiets. Maar zoals de titel al zegt, Robert Penn is een hard-core fietser, als racer, toerist en als forens. Het levende bewijs van ”ik fiets, dus ik ben”. 

Penn beschikt over de typisch Britse humor. Hij weet zichzelf te relativeren, met veel ‘tongue in cheek’. En quasi-filosofisch: “waarom duurde het zo lang voordat de mens ontdekte dat je met twee wielen toch vooruit  kon komen?” Dat soort one-liners maakt dit boek een genot om te lezen.

Stap voor stap ontleedt hij de fiets. Van frame, via stuur, vork, lagers, tandwielen, ketting, wielen tot en met zadel beschrijft hij de historische ontwikkeling, het belang en de verschillende keuzes. Stukjes die niet alleen voor de racefietser maar ook de wereldfietsers - of welk type fietser ook - herkenbaar en interessant zijn. Penn legt in lyrische bewoordingen uit hoe effectief, intelligent en fraai de uitvinding van elk onderdeel is. Zijn boek is dan ook een hommage aan allen die de fiets hebben gemaakt tot wat hij nu is: van Baron Karl von Drais de Sauerbronn tot aan Tullio Campagnolo. (En dat Leonardo da Vinci de eerste fiets tekende is een broodje aap.)

Penn reist de halve wereld af, op bezoek bij de meest moderne of modieuze fiets(onderdeel)fabrikanten in Engeland (Brooks), Italië (Cinelli) of de States. Hij doorspekt zijn waardering voor bepaalde merken met anekdotes uit zijn eigen wereldfiets-verleden.  

Voor de echte liefhebber: de BBC heeft een documentaire gebaseerd op dit studiewerk van Robert Penn. Op http://road.cc/content/news/20463-it%e2%80%99s-all-about-bike staat een taster.

Dit boek is een ‘must’ voor wie geïnteresseerd is in de schoonheid van de (onderdelen van de) fiets en voor wie fan is van de aanstekelijke Britse humor.

Marc Peeters

Maart 2011