Blanka Kata (vh. Kata Blanka) Vas

Zondag 31 januari begin dit jaar (2021), WK Veldrijden in Oostende. Bij de Beloften Vrouwen U23 gebeurt iets opmerkelijks. Er staat aan Hongaarse aan de start, dat op zich is al opmerkelijk, een exoot verscholen tussen het contingent Lage-Landers, met ook nog wat Françaises, Italiaansen etc, maar dat zijn allemaal vertegenwoordigsters van landen met een veldrittraditie, of ruimer gesteld een koerstraditie. Maar dan zo’n Magyaars iemand? Verdwaald, ergens de verkeerde afslag of sport gekozen zou je kunnen denken.

Dan de wedstrijd zelf. Ze verschijnt al snel aan het front, ze wordt door de commentatoren van Sporza voorgesteld als Kata Blanka Vas. Dat klinkt geweldig. Haar voornaamkoppel allitereert mooi met Casablanca. De achternaam heeft iets stevigs, vast in het zadel. Het parcours in Oostende ligt voor een deel op het strand, langs de vloedlijn. De coureurs kiezen de harde ondergrond van het zand. Op bepaald moment moet echter teruggestoken worden naar de zachte ondergrond, waar de fase van het zandklieven aanbreekt. De vraag is waar die afslag het beste genomen kan worden, simpel gesteld: de kortste weg is zo snel mogelijk terug richting boulevard, maar zo lang mogelijk profiteren van de harde ondergrond heeft ook zijn voordelen. Bijna iedereen weet na het zoveelste rondje wel waar dat punt ligt, of ze hebben het in de verkenning al zo vastgesteld. Op één renster na, Kata Blanka Vas. Zij kiest ervoor zo lang mogelijk door te rijden langs de branding. En dat ronde na ronde. Het ziet er bizar uit. Paul Herijgers: “daar gaat Kata Blanka weer, rechtdoor richting Bredene.” Herijgers spreekt haar met de voornaam aan, uit vertedering allicht. Consequent, ijzerenheinig en stug fietst Kata Blanka Vas keer op keer datzelfde stuk rechtdoor, zo heeft ze het zich in haar hoofd geprent: ik moet dit zo doen. Dat ze iedere keer daarna een flink stuk in de achtervolging moet heeft ze ingecalculeerd. Het ziet eruit alsof ze er genoeg van heeft, en de uitgang van het toneel zoekt, uit beeld wil verdwijnen, richting Bredene.

Ze wordt uiteindelijk toch nog 3e. Herijgers weet het zeker: “hier zat meer in voor het Hongaarse meisje.”

Eigengereid, eigenzinnig, eigenwijs, een meisje van 19 lentes, uit een land dat ik alleen van verhalen ken. Goulash, Puskas, Béla Bartók, de Opstand in ’56, György Konrád, hangsnorren en de Tovenaar van Tatabanya. Hongarije en wielrennen? Nee, geen klik, twee vreemden voor elkaar. Lazlo Bodrogi had je ooit, een tijdrijder. En dan Attila Valter, recent roze-truidrager.

Kata Blanka Vas, geboren in Kiskunlacháza, ja dat moest ik opzoeken, net buiten Boedapest.

Dit najaar als het veldritseizoen weer geopend wordt is er een campagne in de Verenigde Staten. In een van de ritten komt Vas weer uitdrukkelijk in beeld, nu zonder strapatsen. Op bepaald moment rijdt ze alleen op kop, samen met onze eigen Marianne Vos, ‘celebrity’ in welke fietsdiscipline ook. Vos en Vas, Michel Wuijts noemt het de titel van een novelle.

Terug in Europa volgt er winst in de prestigieuze Druivencross van Overijse. De media hebben haar dan ontdekt. Er volgt een gesprekje, itempje voor op TV. Vas zegt dat ze van voren Blanka Kata heet.

Het EK Veldrijden op de VAM-berg. Vas vroegrijp als ze is kiest voor deelname bij de elite in plaats van bij de beloften. Hoe ze tekeergaat als een duivel in een wijwatervat tegenover de Nederlandse armada. Uiteindelijk buigt ze alleen het hoofd voor Lucinda Brand. Prettig is dat Blanka Kata (vh. Kata Blanka) herkenbaar is aan de Hongaarse tricolores op haar helm. Wel zo handig als outfit en gezicht al onder de modder zitten. Ander herkenningspunt: Blanka Kata (vh. Kata Blanka) is linkshandig, ze geleidt de fiets linksdragend, te zien bij de trappen, de balkjes, en de loopstroken.

Boedapest mag de Grande Partenza doen voor de Giro komend jaar. Komt goed uit dat Italië en Hongarije dezelfde tricolores hebben. Geen idee of de Italiaanse dames in het veld dan ook met zo’n helm fietsen, liever niet, voor de herkenbaarheid, tenzij de kleuren net als op de vlag 90º gedraaid staan.

Kata Blanka (vh. Blanka Kata) was ook actief in Tokyo bij de Olympische Spelen dit jaar, onderdeel mountainbiken. Tot haar eigen verrassing werd ze 4e.

En ja hoor, op de weg, de echte harde ondergrond, kan ze ook uit de voeten. Op het WK in Leuven werd ze 4e in de wegwedstrijd bij de elite, die editie waar de Nederlandse dames er een soepzootje van maakten.

Blanka Kata (vh. Kata Blanka) Vas zegt dat ze fan is van Mathieu van der Poel. Is zij ‘the next big thing’?

Marc Peeters
November 2021